Op 11 juli 1967, tijdens de priesterwijding van Pater Gust Goossens heeft het Kerckhofforgel onder de vingers van Pater Feyen zijn laatste adem uitgeblazen en is gedurende 37 jaar stemloos geweest.
Gedurende bijna veertig jaar werd door velen aan de Grimbergse orgelweg getimmerd.
Het was moeizaam en met vele hindernissen.
Maar zoals in menig Bachkoraal kennen ook de grootste spanningen hun uiteindelijke ontknoping in een bevrijdend eindakkoord!
Grimbergen vierde dan ook een stralend orgelfeest op 24-26 september 2004.

Het huidige binnenwerk werd opgebouwd in de historische orgelkast van het Thomas Forceville - Goynautorgel (1751), verbreed met twee tussenpanelen in 1910 door de Brusselse orgelbouwer Jean Emile Kerckhoff. Terzelfdertijd sloopte hij de achterwand van de orgelkast om deze ruimte tot tegen de muur te kunnen uitbouwen. Dit resulteerde in een verminkt orgelmeubel met deels open zijwanden, zonder achterwand. Thans is deze constructie gesaneerd en voorzien van passende zijpanelen en een volledig nieuwe achterwand.

Dat het oorspronkelijke Forceville-Goynautorgel enige betekenis had kan worden gestaafd met een Noord-Nederlandse publicatie van 1788 uit Groningen waarin de samenstelling van het Grimbergse orgel wordt vermeld onder de titel Dispostien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de provincie Friesland, Groningen en elders aangetroffen worden. Dit is de eerste bron om de volledige dispositie van het orgel van de abdijkerk te Grimbergen te leren kennen.
Dit orgel was gemaakt door Johannes Thomas Forceville (1696-1750), zoon van de befaamde orgelmaker Johannes Baptist Forceville (1660-1739). Van het eerste ontwerp is een sierlijke tekening bewaard gebleven.
Onder abt Sophie werden in 1765 grote aanpassingswerken uitgevoerd. Deze zijn te herkennen in de bredere onderbouw en de meer monumentale bekroning van het orgel met onder meer de nog leesbare leuze Super astra sophia (boven de sterren de wijsheid). Dit orgel is de Franse revolutie onaangeroerd doorgekomen en bleef grotendeels gehandhaafd tot 1910.

In 1910 heeft de toemalige Brusselse orgelbouwer Jean Emile Kerckhoff het toen nog grotendeels bestaande orgel van Forceville-Goynaut compleet getransformeerd tot een romantisch symfonisch orgel met drie klavieren. Van het vroegere pijpwerk van Forceville-Goynaut en de latere interventies van Van Peteghem en anderen bleef niets over.
Het rugpositief werd compleet leeggehaald en de achterwand ervan werd tegen de frontpijpen van de borstwering aangedrukt. Het meubel van het hoofdwerk werd verbreed met tussenpanelen, de bestaande klavieren, de volledige registratuur en de achterwand werden weggehaald. Panelen en lijsten werden verzaagd. Ook het historische binnenwerk werd verwijderd om plaats te maken voor een reciet en een laag gelegen positief, beiden in een afzonderlijke zwelkast geplaatst. De vroegere klavieren dienden plaats te maken voor een vrijstaande speeltafel.
Enige restanten van gaten van historische registertrekkers geven aanduidingen over de oorspronkelijke toestand.

Jean Emile Kerckhoff plaatste een fabrieksmatig orgel waarbij de verbinding tussen toets en pijp gebeurde met pneumatische tractuur. Het pijpenmateriaal bevatte heel wat minder tin dan in het contract voorzien. Geleidelijk was dit de oorzaak van een metaalziekte die het bestaande pijpwerk zwaar aantastte en stilaan liet verpulveren.
De nood aan een passende oplossing drong zich op; maar in welke richting diende men te zoeken?

             Voor de verantwoordelijke orgeldeskundigen bestond er geen twijfel over: het Kerckhofforgel kon als dusdanig niet worden behouden en gerestaureerd omdat de ingreep op het voormalige Forceville-Goynautorgel al te brutaal was geweest en omdat het pneumatisch loden buisjessysteem onbetrouwbaar was gebleken. Het had een luie traag-functionerende mechaniek die een vlotte en duidelijke articulatie onmogelijk maakte en was door zijn eigen gewicht in elkaar gedrukt.

Na vele gedachtenwisselingen en vaak vurige disputen werden twee gedurfde oplossingen overwogen:
De eerste bestond in het maken van een dubbeldoksaal dat de monumentale westermuur volledig zou vullen, zowel in de hoogte als in de breedte. Naar het voorbeeld van de St.-Pauluskerk en ook de St.-Carolus-Borromeuskerk in Antwerpen zou het eerste doksaal kunnen worden gebruikt voor het koor en de muzikanten; het tweede zou dan dienen als orgeldokzaal. Deze vormgeving werd ingevolge een gunstig advies van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen verder uitgewerkt maar is naderhand terug afgevoerd. Er er aldus geen tweede nieuw doksaal gekomen.

Een tweede gedurfde oplossing bestond in de het terugbrengen van het historisch orgelmeubel naar zijn originele vormgeving. Dit volledig historisch orgelmeubel zou dan langs beide zijkanten worden omkaderd met twee onafhankelijke [Hamburgse] pedaaltorens in barokke uitvoering of in een ronduit moderne vormgeving. Deze oplossing werd evenmin weerhouden.

Uiteindelijk is het pijpwerk van het Hoofdwerk, Bovenwerk en Pedaal volledig ondergebracht in het barok orgelmeubel dat door Kerckhoff met twee platte tussenvlakken werd verbreed. Van het historisch gegroeide orgelmeubel wordt de vorm behouden, gesaneerd en geconsolideerd.

Het grote pas gerestaureerde orgel in de abdijkerk van Grimbergen is een nieuw instrument, geplaatst in de historische orgelkast van Forceville-Goynaut; later uitgebreid door Kerckhoff.
Het nieuwe restauratieconcept werd uitgewerkt met medewerking van de Dienst Monumentenzorg en is gerealiseerd door de orgelmaker Ghislain Potvlieghe-de Maeyer.
Er is niet gestreefd naar een hypothetische reconstructie van een vroeger vergroeid orgel maar naar een vernieuwend concept waarin vele Duitse en Hollands-Brabantse stijlelementen uit de baroktijd zijn verwerkt in een drieklaviersinstrument met rijke pedaalbezetting. Deze rijke dispositie biedt grote klankmogelijkheden.
Daarmee is ook in hoge mate tegemoet gekomen aan de hedendaagse kerkliedpraktijk in de volkstaal, zoals die reeds eeuwen wordt beoefend in de protestantse landen.
Hierbij wordt gestreefd naar zangerige principaalkoren, poëtische fluitenfamilies, grote plena, stralende tongwerken en gedifferentieerde soloregisters. Het orgel van de barokke abdijkerk is geconcipieerd als een groot polyfoon barokorgel dat de orgelwerken van J.S. Bach, tijdgenoten en voorlopers op een stralende wijze tot klinken kan brengen. Vele grote meesterwerken van de Europese orgelcultuur kunnen een mooie verklanking krijgen in een verrukkelijk barok interieur met een inspirerende akoestiek.

Het kerkelijk jaar met zijn jaarlijks terugkerende perioden van Verwachting, Geboorte, Lijden, Verrijzenis, Pinksteren, Feest van O.-l.-Vrouw en Allerheiligen biedt vele opstapmogelijkheden om de dagdagelijkse zorgen om te buigen en in een hoopgevend perspectief te plaatsen.
Een verzorgde muziekpraktijk met een belangrijke bijdrage van het orgelspel, zal hiertoe bijdragen. De organist dient de gezangen op inspirerende wijze te intoneren en roept daarbij de juiste sfeer op bij zangers, koorleden en kerkgemeenschap. Het orgel is daarbij een dynamisch uitnodigend instrument dat de gemeenschap stimuleert bij het zingen van psalmen en dank- of jubelliederen. Geen enkel ander instrument is zo geschikt om de kerkzang ten volle te ondersteunen met passende begeleiding. Meer nog de organist kan met passende akkoorden, goede ritmiek, duidelijke articulatie en passende registerkeuze de kerkgemeenschap leiden tot diep doorvoelde gemeenschapszang.
Daarnaast is in de loop van vele eeuwen een ontzettende rijk en diepzinnig repertoire gecomponeerd van de meest hoogstaande liturgisch verbonden orgelmuziek met koraalbewerkingen op vele kerkliederen en gregoriaanse gezangen, aangepast aan de verschillende feesten van het kerkelijk jaar. De orgelklanken zijn een wezenlijk onderdeel van een geslaagde liturgie. Zij onderlijnen en versterken het streven naar innerlijkheid en verdieping. Zij omkaderen niet enkel de liturgische vieringen, zij zijn er een wezenlijk deel bestanddeel van.

Bij het afscheid als prelaat naar aanleiding van zijn 75ste verjaardag werd dit orgelweekend tevens een hulde aan abt Piet Wagenaar.
Door zijn toedoen zijn voor de abdijkerk te Grimbergen drie merkwaardige instrumenten gemaakt. Het eerste is een nieuw, klein, maar groots klinkend Sweelinckorgel, gemaakt door Ghislain Potvlieghe, dat thans in Erpe-Mere staat.
Het tweede is het poëtisch, kleurvol en stralend nieuw koororgel, gemaakt door Joris Potvlieghe. Het zal in de litugie verweven blijven als koororgel, zowel voor de begeleiding en opluistering van de liturgische vieringen van de kloostergemeenschap als voor de begeleiding en ondersteuning van een zeer gedifferentieerde koorpraktijk binnen de abdij- en parochiegemeenschap.
Als bekroning volgde de inwijding en bespeling van het gerenoveerd monumentaal orgel aan de westermuur.
Deze instrumenten zouden er niet gekomen zijn zonder de grote kracht en de ruime visie van prelaat Piet Wagenaar (ook in de Missie van de Norbertijen te Kaapstad in Zuid-Afrika werd onder zijn stimulans een nieuw orgel geplaatst.) Hij heeft zich blijvend ingezet voor het orgel en de kerkmuziekpraktijk in de abdij van Grimbergen.

Met de organisatie van de Lenteconcerten op de drie eerste zondagen van juni 2005 rond het gerestaureerde orgel van de Sint-Servaasbasiliek te Grimbergen vond de Parel van Brabant aansluiting bij een grote Europese traditie en kunnen uitgroeien tot een centrum par excellence van verheven orgelmuziekcultuur.
Zowel de algemene kunstliefhebber, de gedreven orgelamateur als de toerist op zoek naar een meerwaarde moet hier kunnen verpozen en genieten van een prachtig barokgebouw, badend in de klankweelde van poëtische koraalbewerkingen, grote fantasia's en toccata's en fuga's.
De muziekliefhebbers hebben na dit orgelweekend de mogelijkheid om tijdens de liturgische vieringen van de grote klankrijkdom te genieten. Verder is er uitzicht op een reeks orgelconcerten tijdens de eerste drie zondagnamiddagen van juni 2005. De meest vooraanstaande organisten uit eigen land en uit het buitenland zullen er concerteren en de klankrijkdom van het Grimbergs instrument ontsluiten.